ActiveTrip : imprezy firmowe i integracyjne (eventy i quady) we Wrocławiu

Wulkany

Wąwóz Myśliborski to jeden z ciekawszych rezerwatów przyrody wchodzący w skład Parku Krajobrazowego „Chełmy”. Większość rezerwatu położona jest w dolinie potoku Jawornik, został on utworzony w celu ochrony jedynego na Dolnym Śląsku stanowiska paproci – języcznika zwyczajnego oraz ze względu na swój unikatowy charakter pod względem geologicznym. Sam wąwóz to głęboka i wąska dolina rzeczna na zboczach której odsłaniają się zieleńce o charakterystycznych strukturach poduszkowych. Skały te powstały pierwotnie w morzu kambryjskim (500 mln lat temu) jako bazaltowe jęzory lawowe wylewające się bezpośrednio na dno morskie. Gwałtowny proces chłodzenia się lawy w zetknięciu z wodą morską prowadzi do powstania poduszek lawowych. W dalszym etapie historii geologicznej tego regionu zapisał się proces metamorficzny, który zmienił wygląd poduszek lawowych. Dziś oglądamy je jako elipsoidalne, spłaszczone formy o długości do 40 cm.

Kolejnym miejscem gdzie możemy podziwiać tego typu skały jest wzgórze Grodzik, na wysokości Mysłowa przy głównej drodze z Jeleniej Góry do Wrocławia. Na jego zboczach występują bardzo liczne,  niewielkie odsłonięcia słabo zmetamorfizowanych, ciemnoszrozielonawych paleobazaltów. W wielu miejscach przyjmują one formy elipsoidalne, bochenkowate lub zbliżone do kuli, charakterystyczne dla tzw. law poduszkowych. Długość tych form wynosi od kilkudziesięciu centymetrów do 2 – 3 m.

W nieczynnym kamieniołomie na wzgórzu Łomy (424 m. n.p.m.) położonym na zachód od miejscowości Lubiechowa, występują dolno permskie trachybazalty zwane dawniej melafirami, o brunatno szarej, zielonkawej lub fioletowawej barwie. W drobnokrystalicznej masie występują pustki pogazowe o średnicy od 0,5 do 10 cm, powstałe w wyniku ucieczki gazów z pęcherzyków gazowych. W efekcie późniejszych procesów w pustkach krystalizowały różne minerały wtórne, a ich narastanie następowało od zewnątrz do wewnątrz. Takie formy nazywamy geodami, w ich wnętrzu mogą rosnąć pięknie wykształcone kryształy. W geodach na tym wzgórzu można znaleźć piękne agaty, kryształy dymne, ametysty oraz kryształy kwarcu i kalcytu.

Na zboczu góry Wielisławka (375 m n.p.m.) znajduje się nieczynny kamieniołom permskich ryolitów z dobrze widoczna oddzielnością słupową znany pod nazwą „Organy Wielisławskie”. Nazwa tego miejsca nawiązuje do jego unikatowego charakteru oraz wyglądu. Układ słupów przypomina jednostronnie rozwinięty wachlarz, a według innych skojarzeń gigantyczne organy. Średnica słupów wynosi około 20 – 30 cm i rzadko przekracza 50 cm. Formy te w przekroju poprzecznym są zazwyczaj cztero – i pięciokątne, a rzadziej trój- i sześciokątne. Często występują tu także słupy nieprawidłowe. Magmy sialiczne (bogate w krzemionke) takie jak ryolity nie tworzą na powierzchni typowych stratowulkanów, ale formy typu kopuł i wulkanów tarczowych. To wystąpienie zostało określone jako kopuła lawowa. Pod względem swojego wykształcenia te wulkanity są ewenementem w Sudetach, dlatego uznane zostały za pomnik przyrody.

„Małe Organy Myśliborskie” to dzisiaj pomnik przyrody nieożywionej, ale jeszcze 20 – 30 mln lat temu był to wulkan. Dziś zachowała się jego centralna część w formie komina wulkanicznego o bardzo interesującym, wachlarzowatym ułożeniu słupów. Słupy mają do 30 cm grubości, a ich ułożenie przypomina organy, stąd nazwa stanowiska. Pod względem petrograficznym są to bazanity, można w nich znaleźć ksenolity skał podłożą o wielkości do kilku centymetrów.

Muchowskie Wzgórza z najwyższym szczytem pasma Mszaną (475 m n.p.m.) to kolejny przykład wulkanizmu kenozoicznego. W południowo – zachodniej część wzniesienia znajduje się nieczynny kamieniołom bazaltów. Odsłaniają się tutaj regularne cztero – lub sześcioboczne słupy bazaltowe o średnicy 30 – 40 cm. Poniżej znajduje się rumowisko skalne będące efektem działania ostatniego zlodowacenia, gdy wody topniejącego lądolodu oraz silne procesy erozyjne doprowadziły do pokruszenia bazaltowych słupów na bloki.

Część informacji zaczerpnięta z „Geostrada Sudecka. Przewodnik Geologiczno – Turystyczny” oraz „Zbieramy minerały i skały”.

zdjęcia dzięki: dzikiesudety.blogspot.com,  gorykaczawskie.pl